Międzynarodowa współpraca policyjna w poszukiwaniu osób ukrywających się przed organami ścigania – spotkanie sieci ENFAST w Warszawie
W dniach 31 marca – 2 kwietnia 2025 roku w siedzibie Komendy Głównej Policji w Warszawie odbyło się spotkanie reprezentantów Policji ośmiu państw Unii Europejskiej, należących do ścisłego kierownictwa sieci ENFAST, czyli tzw. Core Group, w skład którego wchodzą Niemcy, Polska, Szwecja, Hiszpania, Francja, Belgia, Austria, Chorwacja oraz EUROPOL. Głównym organizatorem tego przedsięwzięcia była Policja niemiecka, aktualnie pełniąca funkcję prezydencji sieci ENFAST. Rolę gospodarza spotkania objął Wydział Poszukiwań i Identyfikacji Osób Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji, który pełni jednocześnie funkcję Krajowego Punktu Kontaktowego sieci ENFAST.
Wybór miejsca spotkania nie był przypadkowy. Z dniem 1 stycznia 2025 roku Polska objęła przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej a spotkanie członków sieci ENFAST w stolicy naszego kraju to doskonała okazja do promocji działań polskiej Policji na arenie międzynarodowej.
ENFAST – europejska sieć do walki z groźnymi przestępcami
ENFAST (European Network of Fugitive Active Search Teams) to europejska sieć współpracy policyjnej, funkcjonująca w ramach Grupy Roboczej ds. Egzekwowania Prawa LEWP, zajmująca się poszukiwaniem i zatrzymywaniem najbardziej niebezpiecznych przestępców poszukiwanych międzynarodowo. W skład sieci wchodzi 27 państw członkowskich UE oraz 13 państw i organizacji partnerskich, w tym EUROPOL, US Marshals, Kanada i Australia. W ramach działalności ENFAST dochodzi rocznie do ok. 400 zatrzymań najbardziej poszukiwanych przestępców w Europie. Pomysł utworzenia tej międzynarodowej struktury i połączenia sił organów ścigania w walce z przestępczością zrodził się we wrześniu 2010 roku. Oficjalnie sieć została powołana na podstawie rezolucji Rady UE w sprawie ENFAST z dnia 9 listopada 2010 roku, której podstawowym założeniem było utworzenie europejskiej sieci krajowych, wyspecjalizowanych, operacyjnych zespołów ds. poszukiwania osób podejrzanych i skazanych za najcięższe przestępstwa. Na przestrzeni lat sieć ewoluowała, określono jej strukturę, przyjęto ramy prawne jej funkcjonowania, zrealizowano nowe projekty, rozszerzono o nowych członków. W ramach ścisłej współpracy ENFAST z EUROPOL-em powołano Grupę Roboczą ds. Europe’s Most Wanted oraz Grupę Roboczą ds. Trackthon. Reprezentanci pierwszej z nich odpowiadają za administrowanie stroną internetową https://eumostwanted.eu, a także organizację corocznych kampanii medialnych EUROPOL/ENFAST dot. poszukiwań osób ukrywających się przed organami ścigania, których wizerunki umieszczono na wymienionej stronie www. Druga z grup zajmuje się organizacją wydarzeń o nazwie Trackhaton (projekt polegający na skupieniu w jednym miejscu i czasie ekspertów ds. poszukiwań osób oraz cyberprzestępczości z państw członkowskich UE, celem wspólnej pracy przy sprawach poszukiwawczych).
Prezentacja osiągnięć i identyfikacja nowych wyzwań w poszukiwaniach osób
Spotkanie zainicjowały wystąpienia insp. Konrada Krakowiaka - Zastępcy Dyrektora Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji oraz kom. Katarzyny Boszko - Zastępcy Naczelnika Wydziału Poszukiwań i Identyfikacji Osób BK KGP. W swoich przemówieniach podkreślali oni jak ważną i nieocenioną rolę w skutecznym ujawnianiu przestępstw i ściganiu ich sprawców odgrywa międzynarodowa współpraca policyjna, szczególne w dobie wykorzystywania przez przestępców coraz nowocześniejszych metod i technologii w celu ukrywania się przed organami ścigania i wymiarem sprawiedliwości. Przemawiający podziękowali również uczestnikom gremium za profesjonalizm i oddanie służbie, zapewniając partnerów zagranicznych o pełnej gotowości polskiej Policji do współpracy. W otwarciu spotkania uczestniczył również kom. Robert Piasecki – Naczelnik Wydziału Poszukiwań i Identyfikacji Osób BK KGP, który przywitał uczestników i podziękował za dotychczasową współpracę prowadzoną przez sieć ENFAST.
W harmonogramie spotkania przewidziano również wystąpienie kom. Michała Kisielewicza, z Wydziału Współpracy Europejskiej Biura Międzynarodowej Współpracy Policji KGP, który z racji objęcia przez Polskę przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej, jest przewodniczącym Grupy Roboczej ds. Egzekwowania Prawa LEWP. Podczas swojego wystąpienia delegat omówił dotychczasowe efekty prac zrealizowanych przez grupę roboczą w kontekście przygotowywanych Konkluzji Rady UE.
Podczas przeprowadzonych trzydniowych obrad dyskutowano m.in. nad kluczowymi zagadnieniami związanymi z dalszym rozwojem sieci ENFAST. Jednym z poruszonych tematów w ramach tego obszaru był pomysł dotyczący organizacji szkoleń dla funkcjonariuszy sieci, które miałyby się odbywać w ramach współpracy ENFAST z Agencją Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania – CEPOL. Dyskutowano także o konieczności i korzyściach związanych ze współpracą ze światowymi liderami w zakresie nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Podczas rozmów wielokrotnie podkreślano, jak ważne jest, aby nie pozostawać „w tyle” za przestępcami stosującymi coraz bardziej zaawansowane metody w celu uniknięcia odpowiedzialności za popełnione czyny. W programie spotkania przewidziano także omówienie wyników osiąganych w ramach współpracy krajów członkowskich sieci, które jednoznacznie wskazują na wzrost skuteczności prowadzonych poszukiwań.
Kampania medialna „Krew na ich rękach”
Jednym z punktów spotkania była prezentacja efektów kampanii medialnej Europe’s Most Wanted ‘ 2024, która przeprowadzona została we wspólnej inicjatywie EUROPOL/ENFAST w grudniu 2024 roku. Hasło przewodnie kampanii brzmiało: „Krew na ich rękach – Pomóż nam odnaleźć tych, którzy odebrali życie”. W ramach tego projektu wspólne działania polskiej i niderlandzkiej Policji doprowadziły do zatrzymania osoby podejrzanej o zabójstwo, poszukiwanej przez polskie organy ścigania.
Wspólne cele, globalne wyzwania
Poszukiwania osób ukrywających się przed organami ścigania to zadanie wymagające nieszablonowego podejścia. Często działania prowadzone przez funkcjonariuszy realizowane są w warunkach podwyższonego ryzyka. Właśnie dlatego spotkania takie jak to, zorganizowane w Komendzie Głównej Policji, odgrywają tak ważną rolę w umacnianiu międzynarodowej współpracy, umożliwiając zacieśnianie więzi, opracowanie wspólnych strategii oraz wymianę cennych doświadczeń. To w trakcie takich przedsięwzięć pojawiają się nowe pomysły i koncepcje, które następnie przekładają się na skuteczność przyszłych działań.
Determinacja i zaangażowanie wszystkich stron – od służb ścigania po instytucje wspierające – to klucz do sukcesu. Dzięki wypracowanym metodom i strategiom międzynarodowe operacje poszukiwawcze będą mogły przynosić jeszcze lepsze efekty, mające bezpośrednie przełożenie na wzrost bezpieczeństwa w Europie.
(BMWP KGP)